Frouck de Boer

[Video] Toegankelijke samenleving begint bij goed licht

Hoe ontwerpen we een toegankelijke samenleving waarin iedereen kan meedoen, vraagt Frouck de Boer haar toehoorders op Future Lighting 2022. De Boer is senior adviseur toegankelijkheid van Koninklijke Visio. “We ontwerpen vanuit het lichtperspectief van een 23-jarige gezonde man.”

Volgens Frouck de Boer is er sprake van een serieus probleem. Nederland telt inmiddels 350 duizend mensen met een visuele beperking. Dit aantal zal in 2050 naar verwachting zijn verdubbeld. “Als je maar oud genoeg wordt, word je vanzelf slechtziend. Alle reden dus om geen lichtontwerpen te maken vanuit het perspectief van die 23-jarige, maar vanuit het perspectief van iemand die visueel beperkt is.”

In haar presentatie laat De Boer zien wat mensen waarnemen met oogziektes als macula degeneratie, staar of glaucoom. “Iedereen ziet minder in het donker”, zegt ze. “Bij een lage visus (gezichtscherpte) helemaal.” 

Oogproblemen

Ouderen en mensen met een visuele beperking hebben last van een verminderde elasticiteit van de pupil, waardoor het oog zich moeilijk aanpast aan wisselende lichtomstandigheden; verstarring van de lens; vertroebeling van het oog met grotere kans op verblinding en een reductie van de lichtdoorlaatbaarheid.

Goede verlichting is daarom belangrijk zodat zij hun dagelijkse activiteiten kunnen uitvoeren, er een juist dag- en nachtritme op nahouden, alert kunnen reageren en vallen kunnen voorkomen. De Boer haalt een onderzoek aan waaruit blijkt dat een 60-jarige tien maal zoveel licht nodig heeft om te lezen dan een 20-jarige die het met 250 lux afkan. 

Uitgangspunten

De Boer formuleerde een paar uitgangspunten voor goede verlichting. Maak onderscheid tussen basis- en taakverlichting, voorkom grote overgangen in licht, let op de luminantieverhoudingen en voorkom inkijk in een lichtbron. “Handel vanuit een inclusieve benadering: doe je het goed voor de mens met een visuele beperking, dan doe je het goed voor iedereen.”