Jan Denneman

Meer licht nodig om biologische klok te synchroniseren en beter te slapen

We slapen slecht, zijn niet goed uitgerust, bij tijd en wijle depressief en ook op creatief gebied doen we onszelf te kort. En zo kan voorzitter Jan Denneman van de stichting Good Light Group nog wel even doorgaan. En wat zo mooi is, het kan eenvoudig worden opgelost als de lichtindustrie ook daarin zijn verantwoordelijkheid neemt en zich niet alleen richt op de energiebesparing door verLEDing van de gebouwde omgeving.

Jan Denneman, tijdens zijn werkzame leven vice-president bij Philips Lighting, is blij dat hij zijn verhaal kan vertellen op Future Lighting. Zijn boodschap is vrij simpel: onze biologische klok van zo’n 20 duizend cellen is van slag omdat we grote delen van de dag in een te donkere ruimte doorbrengen. “Het licht binnen is met zo’n 500 lux perfect om te kijken, maar realiseer je dat het licht buiten tien tot vijftig keer intenser is. Je kunt je biologische klok synchroniseren met de tijd als je óf heel veel buiten bent óf binnen goed licht laat installeren.”

Volgens Denneman kan je lichaam geen klok kijken. “Je biologische klok wordt voornamelijk ‘goed gezet’ met behulp van bij voorkeur intens daglicht. Helaas brengen we zo’n negentig procent van ons leven binnen door, en daar is de lichtsterkte veel te zwak voor onze biologische klok. Binnen is de lichtsterkte hetzelfde als bij zonsondergang. We zitten binnen dus de hele dag in schemerlicht.”

“Als je biologische klok wel op tijd loopt, dan weten alle cellen in je lichaam hoe laat het is.”, gaat Denneman verder. “Dat is essentieel voor een goede nachtrust. Hoeveel mensen hebben geen gebrek aan energie? In heel veel van de gevallen komt dit door onvoldoende licht in huis of op het werk. Ook de hersenstichting ziet dat gebrek aan goede slaap een probleem is. Goed te verhelpen met een ‘goed licht’ lichtregime. Dit bespaart jaarlijks miljarden aan ziekteverzuim.”

Oplosbaar

“Laten we eerst nog even zeggen dat zo’n 5,8 miljard mensen last hebben van gebrek aan echt licht. Maar het is oplosbaar. Er zijn drie wegen die naar goed licht leiden: ga naar buiten; ga op minder dan een meter afstand bij het raam zitten, met je gezicht of je zijkant naar het raam. En installeer goed licht. Een lunchwandeling van een half uur is nuttig, maar is volstrekt onvoldoende. Als je achttien holes golft, dat duurt een paar uur, dan heb je die dag je de biologische klok redelijk gelijk gezet.”

Volgens Denneman slikken veel mensen ten onrechte vitaminepreparaten om van slaapproblemen af te komen. Of liggen ze ten onrechte op een yogamat en bieden slaap goeroes vaak geen uitkomst. “Het is echt heel vaak het gebrek aan licht dat de problemen met slaap, energie en stemming veroorzaken. De wetenschap weet dit. In 2017 is de Nobelprijs voor de Geneeskunde uitgereikt voor een onderzoek hoe de biologische klok werkt voor het menselijk lichaam. Ik wil wel nuanceren: niet alle slaapproblemen of gebrek aan concentratie is de schuld van binnenverlichting. Maar het is zeker een groot percentage”
.

Waarom is hij drie jaar geleden gestart met de non-profit organisatie Good Light Group? “Ik zag dat heel veel mensen de hele dag in een veel te donkere omgeving werken of verblijven. Zo ook mijn kinderen en kleinkinderen. Als je mensen die last hebben van slapeloosheid vraagt hoe vaak ze buiten zijn, krijg je vaak een half uur als antwoord. Dan ga je met wetenschappers om tafel en dan blijkt dat in wetenschappelijke kring allang de relatie is gelegd tussen licht, de biologische klok en klachten. Probleem is dat die kennis tot die kring beperkt blijft. We zijn inmiddels wereldwijd actief. Het is onze doelstelling om in 2025 een miljoen mensen te hebben overtuigd van de noodzaak van voldoende licht.”

Te makkelijk

Ligt daar ook geen taak voor de lichtindustrie zelf? Jan Denneman, zelf gepokt en gemazeld in de lichtindustrie, haalt zijn schouders op. “Ik vind dat hun marketingverhaal te makkelijk is. Ze zitten te veel op wat ik de verLEDing van licht noem. Draai overal LED in en je hebt je investering in negen maanden terugverdiend. Op Future Lighting daag ik de industrie uit met goede oplossingen te komen ‘voor goed licht’. Meer licht en toch besparen op energie. Ik weet dat het kan, maar iedereen zit vooralsnog in het donker.”
Denneman wil nog wel een tip delen voor de kantoorwerkers die acht uur achter hun beeldscherm doorbrengen. Koop twee goede bureaulampen, draai daar slimme lampen in die je kunt koppelen aan een app op je telefoon en zorg ervoor dat ze het ritme van de zon volgen en een lichtintensiteit van minstens 500 lux op je oog geven. Dan kan de bovenverlichting uit en daar bespaar je dan weer op.”

Jan Denneman spreekt op woensdag 23 november om 14.20 op Future Lighting dat op 23 en 24 november wordt gehouden in Evenementenhal Gorinchem.